Openingsontbijt met Anne Provoost

Op 30 augustus nodigden we onze partners en buren uit voor een feestelijk openingsontbijt op de Turnhoutsebaan. 
Schrijfster Anne Provoost, gepassioneerd Borgerhoutenaar, schudde iedereen wakker met haar dromen voor Borgerhout. 
Lees hieronder wat ze vertelde...

Ik ben van Borgerhout
Dat is een antwoord op de vraag
die we bij een kennismaking
vaak stellen aan mekaar
van waar ben je?
Ik ben van Borgerhout 

Een uitdrukking die hetzelfde bevraagt
maar een beetje verloren is gegaan
is waar heeft je wieg gestaan?
Waar onze wieg heeft gestaan
gaat over een langere periode
dan die paar uurtjes dat onze moeder
haar pijnen heeft doorstaan
Waar onze wieg heeft gestaan vertelt iets
over ons eerste levensjaar
Het is meer dan een adres of een locatie
Het is het lange langzame levenslicht
onze eerste patatjes
onze eerste woordjes
onze eerste stapjes
met een foto-album
en herinneringen van mensen op ons pad die zeggen
ik heb je gekend toen je nog brabbelgeluiden maakte
Het gaat over onze kennismaking met de wereld
het perspectief van waaruit alles begint 

Velen van ons hier verzameld
zijn vermoedelijk niet in Borgerhout geboren
en onze wieg heeft hier ook niet gestaan
Ook ik ben een migrant
ik kom uit het verre West-Vlaanderen
uit de Westhoek begot
uit een dorp bij Ieper
waar een oorlog heeft gewoed
We waren vluchtelingen
mijn grootouders aan moeders- en vaderskant
vier jaar lang
maar daarbuiten hebben we ons grondgebied nooit verlaten
tot aan mijn generatie
die uitzwermde naar overal
een keer we volwassen waren

We zijn inwijkelingen
we zullen niet automatisch
op de kerkhoven waar onze voorouders liggen worden begraven
Dat onze wieg hier niet heeft gestaan
is een aanleiding voor een andere vraag
die even belangrijk is,
op elk moment van je leven
maar zeker als je zoals ik bent aangekomen
dik voorbij de helft
je stelt niet langer alleen maar nog de vraag
waar kom je vandaan?
maar ook
waar wil je naartoe?
waar wil je je laatste jaren spenderen?
waar wil je eindigen? 

Vandaag openen we Open School Antwerpen
een plek voor basiseducatie
kennisverwerving
leren doen wat we nu niet kunnen
vaardigheden opdoen die ons leven zullen veraangenamen
sterker worden en zelfverzekerder 

Veel van de mensen die hier zullen komen
hebben iets meegemaakt
iets achter moeten laten
hier in deze lokalen hebben ze grote ramen
om te kijken naar waar ze naartoe willen 

Een opening of een verplaatsing van een instelling is een nieuw begin
Een opening is meestal vanzelf ook altijd een voorafname
waar willen we naartoe?
wat is het einddoel?
Ultiem is die vraag
een die we onszelf niet graag stellen
Het is de tegenhanger van
waar onze wieg heeft gestaan
Het is dus eigenlijk de vraag
nogal confronterend en brutaal:
waar we willen eindigen?
Hoe willen we het hier achterlaten?
Op welk soort plaats willen we leven,
onze adem uitblazen
tot en met de laatste
Op welke plek komt er een eind aan ons verhaal?
Onze wieg weten we staan
ons sterfbed is nog een open vraag
Vragen we ons dat af, durven we dat?
Willen we nadenken over waar we voorgoed willen liggen later
Uitgestrooid of begraven
Want dat is nu eens echt
het hèbben van een plaats

Ik heb het voor mezelf uitgemaakt
ik hoop dood te gaan
in Borgerhout
want dit is mijn plek langzaamaan
al heeft mijn wieg hier niet gestaan
al ben ik een aangespoelde 

Dat moet ik motiveren uiteraard
Waarom hier en nergens anders
Mijn motivatie is vaag
Is het omdat ik hier geworteld ben geraakt
Borgerhout heb zien veranderen de voorbije dertig jaar
Vrienden heb gemaakt
Van het district houd om wat het is vandaag:
het interessantste deel van Antwerpen
met zijn kakofonie van herenhuizen, appartementen en opslagplaatsen
waar in de loop der jaren de ambachtslui en de handelaars
eindeloos aan inbreiding hebben gedaan
werkplaatsen en depots hebben aangelegd
waardoor elke noemenswaardige hoek en koer en tuin is opgevuld
door mensen in alle kleuren en maten? 

Of misschien eerder hierom.
Omdàt het district zo wild is, en zo zonder maat
kan het altijd nog zòveel worden
is er nog zoveel om naartoe te gaan
En daarom sta ik hier vandaag
deze school te verwelkomen
in hart van het district
van mijn hart 

Dit gebouw vol licht en lucht
dat uitzicht geeft op een rooftop city
waarvan ik mijn hoop uitspreken mag
dat die zich vullen zal
met groen op de daken
Potten en planten
Terrasvloeren van planken
met stoelen en tafels
daken die water bufferen
wolkbreuken tegengaan
hittestress verzachten
met huizen die openklappen en overal ladders en trappen
openingen en gaten 
zodat het licht binnen kan
en iedereen altijd veilig naar buiten kan stappen,
hoe hoog hij ook zit
omdat er geen raam meer is dat niet opent op een terras
in een openheid die zich weerspiegelt
in hoe we mensen ontvangen op deze plaats 

Ik hoop daarbij tussen haakjes
dat snel alle glasgordijntjes gaan verdwijnen
vooral die op de kant van de straat
Dat we ramen openlaten
een aantrekkelijke rechthoek van knusheid tonen aan de passanten.
zodat Borgerhout een ervaring wordt
het eerste district dat niet bang is voor de blik van De Ander
dat toestaat dat je binnenkijkt
naar het sfeerlicht, het huiselijk leven
voor de wandelaar
die het gevoel kan krijgen
dat hem is toegestaan
een flits op te vangen
van hoe goed het is bij elkaar
zoals wanneer je wandelt door de Hollandse straten
En dat daarbij elkaars benieuwdheid is toegelaten
omdat we het licht van onze schemerlampen
delen met de straat
in een weids en vrijgevig gebaar
met groen dat uit de ramen stroomt
kamerplanten aan de ene kant
gevelbegroeiing aan de andere
bloementsunami’s op terrassen en façades
borgerwood borgerjungle
want onze rijkdom zit niet in het blik dat voor de deur geparkeerd staat
maar in het groen waardoor we kunnen ademen 

Een omgeving vol warmte
ruimtes met een bed en een kachel
waar bezoekers vrij in en uit kunnen gaan
onderwijsmomenten die zorgen voor samenhang, tegen sociale isolatie
waar we van onze identiteit mogen genieten
Gewoon, ervan genieten,
Weten dat onze identiteit niet meer / en niet minder / is /dan dat
een ijsschots met een vorm
waarvan slechts het topje zichtbaar is
die kan veranderen
Zijn wie we zijn
zonder er altijd over te moeten praten
Te volstaan met de wetenschap
dat we allemaal een identiteit hebben
Dat hij bij iedereen anders is
Onderkennen dat we in dezelfde zee dobberen met z’n allen
met dat lijf van ijs
en dat het water warmer wordt
De kunst verstaan van de dissensus
Dissensus is het omgekeerde van consensus
Het is een gebrek aan overeenstemming tussen mensen
die toch samenblijven
We moeten niet elkaars vriend worden noodzakelijk
maar ons naast elkaar verhouden, mekaar verdragen
gesakker en verwensingen binnensmonds houden
in plaats van alles wat we denken uit te braken 

Verbazing, appreciatie EN verontwaardiging
over de gewoonten van anderen laten bestaan

Want het is voor mij een uitgemaakte zaak
dit is waar ik zijn wil voor altijd
waar ik dood wil gaan
niet om wat deze plek al is
maar om wat hij worden kan op een dag
als we het samen doen
in verstandhouding
stap voor stap
Rome is ook niet gebouwd op één dag
In Borgerhout
is Antwerpen Open
bent u welgekomen
want we leren…

Anne Provoost, 30 augustus 2019